Category Archives: თავისუფლება
ოკუპაციის ექო: ფარისევლობა, ცინიზმი, ბოროტება…
ამ დღეებში, მოსკოვში მცხოვრები ერთი ქართველი დამიკავშირდა და როგორც ბლოგერს (ქართულ და რუსულენოვან ინტერნეტ სივრცეში), რომელსაც საქართველოსთან დაკავშირებული არაერთი პუბლიკაცია აქვს გამოქვეყნებული, მთხოვა დახმარება საქართველოს საინფორმაციო სტენდის მომზადებაში მართლმადიდებელი ერების მეგობრობისადმი მიძღვნილი ღონისძიებისათვის, რის ორგანიზებასაც მასთან ერთად მისი დაც ახდენდა, ხოლო ღონისძიება დაგეგმილი იყო მოსკოვის გარეუბანში. მე, ყოველთვის უდიდესი ენთუზიაზმითა და მონდომებით ვცდილობდი ჩემი სამშობლოს პოპულარიზებას ინტერნეტ სივრცეში და ახლაც მოხარული ვიქნებოდი საქართველოს პოპულარიზებაში ჩემი წვლილიც შემეტანა, თუმცა… ამჟამად არ მიცდია საქართველოს ბედკრული წარსულის შესახებ მეთქვა რაიმე თხოვნის ავტორისთვის, არც ეკლესია-მონასტრებისა თუ სასულიერო პირების განადგურების გამო გამომიხატავს აღშფოთება, ამ გულისტკივილს უბრალო მიმოწერაში სრულად ვერც გადმოვცემდი, ზემოხსენებული ღონისძიების ქართველ ორგანიზატორებს მე მხოლოდ ერთი, სრულიად ბუნებრივი კითხვა დავუსვი: “ჩვენი სამშობლოს სტენდის შექმნისას, საქართველო რომელ საზღვრებშია წარმოდგენილი, ერთიანი სახელმწიფოს ფარგლებში, აფხაზეთითა და სამაჩაბლოთი თუ ოკუპირებული ტერიტორიების გარეშე?” საოცარია, მაგრამ ორი დღე გავიდა უკვე და შეკითხვის დასმამდე ის მოსკოველი ქართველი თუ დაჟინებული თხოვნით გამოირჩეოდა და სულმოუთქმელად ელოდა ჩემს მხარდაჭერას, შეკითხვის შემდეგ ჩამიჩუმიც აღარ ისმის…
თუმცაღა, ახლა როცა ასეთი ტრაგიკული ფაქტი მოხდა ხურჩაში, როცა მთელი სისასტიკითა და დაუნდობლობით, დაუსჯელობის სინდრომით წახალისებულმა ნაძირალამ “ისარგებლა” ოკუპაციის ბოროტებით და სასიკვდილო ტყვია ესროლა საქართველოს მოქალაქეს, უიარაღო, მშვიდობიან მცხოვრებს, რა პირით უნდა მთხოვოს დახმარება ფარისევლობაში?!
აღნიშნულ ფაქტთან დაკავშირებით ერთიც უნდა ვთქვა: როცა ოკუპაციის საზღვარს გადმოლახავს არაკაცი ბოროტმოქმედი, ოკუპაციის მსახური, ჩაცხრილავს ადამიანს, შემდეგ კი მშვიდად დაბრუნდება უკან, შედეგად ეს ტყვია, ისევე როგორც საქართველოს, ცივილიზებულ სამყაროსაც მოხვდა გულში…
© ფეისბუკის პირადი გვერდიდან გადმოტანილი სტატუსი
არჩევნები საზოგადოების პასუხისმგებლობის გრძნობის საზომია…
წინასაარჩევნო ციებცხელების ბოლო კვირა დაიწყო საქართველოში, კულმინაციას აღწევს პრეზიდენტობის კანდიდატებისა და მათი საარჩევნო შტაბების აქტივობა, ბევრი რამის სიღრმისეულად გაანალიზება, ბევრ რამეზე საფუძვლიანად დაფიქრება მოუწევთ ამომრჩევლებაც და, ამ დროს, რაოდენ მნიშვნელოვანია ქვეყნის მოსახლეობის მაღალი პასუხისმგებლობის გრძნობა, რამეთუ, საერთო ჯამში, ზუსტადაც რომ, ამომრჩევლის პასუხისმგებლობა განსაზღვრავს ქვეყნის მომავალს და ქვეყანაც მისი გადაწყვეტილების შესაბამისად იმკის შედეგებს. მეც, ჩემ წილ პასუხისმგებლობას ვიღებ სამშობლოს წინაშე და საარჩევნო კაბინაში შესვლისას, სხვებთან ერთად, მეც მომიწევს ყოველივეს საფუძვლიანი გაანალიზება, რომ მომავალში არ შემრცხვეს მიღებული გადაწყვეტილების, თუნდაც ცალკეულ პოლიტიკოსებს სირცხვილზე უფრო მეტად საკუთარი ამბიციები აღელვებდეთ…
ასეთი პოზიციით მივდიოდი არჩევნებზე წლების განმავლობაში, ასე იყო გასულ წელსაც და, მიუხედავად იმისა, რომ ჩემი მოლოდინი ყოველთვის უფრო მაღალი იყო, ვიდრე რეალური შედეგი, მაინც ვფიქრობ, რომ გადაწყვეტილება მომავალშიც ასევე შინაგანი რწმენით უნდა მივიღო, რადგანაც ჩემი ერთი ხმა ჩემივე ღირსების საზომია და არა რომელიმე პოლიტიკოსის ამბიციის…
© ფეისბუკის ჩემი გვერდიდან გადმოტანილი სტატუსი
ედნარ მგელაძე (Ednar Mgeladze: My fotos and internet-coordinates)
პრესის თავისუფლება განსაზღვრავს საზოგადოების თავისუფლებას
პრესისა და სიტყვის თავისუფლება – ეს არის ცივილიზებული საზოგადოების ერთ-ერთი ყველაზე ფასეული მონაპოვარი, ხოლო პრესისა და სიტყვის თავისუფლების ხარისხი პიროვნების თავისუფლების ხარისხის პირდაპირპროპორციულია.
სიტყვის თავისუფლება ყოფილ სსრკ-ს რესპუბლიკებში
საბჭოთა კავშირში სიტყვის თავისუფლებაზე საუბარს და მის შეფასებას, ვფიქრობ, ნამდვილად არა აქვს ახლა აზრი, რადგანაც ვთვლი, რომ სსრკ-ში, პრაქტიკულად არ იყო არანაირი პრესა, იყო მხოლოდ ერთი მძლავრი პროპაგანდისტული მანქანა. ამ უზარმაზარი ქვეყნის მოსახლეობისათვის, ალბათ ბევრად უფრო სანდო და დამაჯერებელი იყო კერძო, პირადი საუბრების დროს მიღებული ინფორმაცია, როცა ოფიციოზისგან ფარულად იგებდენენ იმ ჭეშმარიტებას, იგებდნენ იმას, თუ როგორ ცდილობდა საბჭოთა პრესა და ტელევიზია ხალხის გაბითურებას, როგორ ცდილობდა ინფორმაციულ ვაკუუმში ყოლოდა მოსახლეობა, ხოლო ინფორმაციული ვაკუუმის პირობებში, როგორც ადრე აღვნიშნე, “ხალხი ჰგავს ქვევრში გამოკეტილ აბესალომს და მანამ ვერ გათავისუფლდება, სანამ ქვევრი არ გატყდება”… ჰოდა, ბოლოს და ბოლოს, გატყდა ის “ტოტალიტარული ქვევრიც” და ხალხმა იგემა ინფორმაციის თავისუფლების გემოც…
და მაინც, როგორ შეიცვალა სიტუაცია სსრკ-ს დაშლის შემდეგ?
ძნელია ზუსტად და სრულად განისაზღვროს მიღებული შედეგები. შესაძლოა, ყოფილი საბჭოთა რეპუბლიკებში, ამ ტოტალიტარული იმპერიის დაშლის შემდეგ, სიტუაცია არც თუ ისე მძიმეა, როგორც ეს იყო ათეული წლების წინ, თუმცაღა ცალკეული ხელისუფალი, რიგ შემთხვევებში, მაინც იადვილებს ცხოვრებას, როცა პრესას პრესის ქვეშ მოაქცევს ხოლმე… ხოლო, როცა არ არის პრესისა და სიტყვის თავისუფლება, მაშინ პიროვნების თავისუფლებაც, სადღაც შორს, “ჰორიზონტს მიღმაა”…
ყოფილ საბჭოთა რესპუბლიკებში, დღეისათვის არსებული, პრესის თავისუფლების ხარისხის შეფასებისას თვალშისაცემია ძალზე სერიოზული განსხვავება ბალტიისპირეთის ქვეყნებსა და სხვა დანარჩენებს შორის. აი რას ნიშნავს ცივილიზებულ ევროპულ თანამეგობრობაში ყოფნა…
ვფიქრობ, საკმაოდ საინტერესო უნდა იყოს ყოფილ სსრკ-ში შემავალ ქვეყნებში არსებული მდგომარეობა სიტყვის თავისუფლების მხრივ 2003-2013 წლებში*:
ქვეყანა**/ წელი, ადგილი*** |
2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011-12 | 2013 |
აზერბაიჯანი | 113 | 136 | 141 | 135 | 139 | 150 | 146 | 152 | 162 | 156 |
ბელარუსი | 151 | 144 | 152 | 151 | 151 | 154 | 151 | 154 | 168 | 157 |
ესტონეთი | 12 | 11 | 11 | 6 | 3 | 4 | 6 | 9 | 3 | 11 |
თურქმენეთი | 158 | 164 | 165 | 167 | 167 | 171 | 173 | 176 | 177 | 177 |
ლატვია | 11 | 10 | 16 | 10 | 12 | 7 | 13 | 30 | 50 | 39 |
ლიტვა | 17 | 16 | 21 | 27 | 23 | 16 | 10 | 11 | 30 | 33 |
მოლდოვა | 94 | 78 | 74 | 85 | 81 | 98 | 114 | 75 | 53 | 55 |
რუსეთი | 148 | 140 | 138 | 147 | 144 | 141 | 153 | 140 | 142 | 148 |
საქართველო | 73 | 94 | 99 | 89 | 66 | 120 | 81 | 99 | 104 | 100 |
სომხეთი | 90 | 83 | 102 | 101 | 77 | 102 | 111 | 101 | 77 | 74 |
ტაჯიკეთი | 113 | 95 | 113 | 117 | 115 | 106 | 113 | 115 | 122 | 123 |
უზბეკეთი | 154 | 142 | 155 | 158 | 160 | 162 | 160 | 163 | 157 | 164 |
უკრაინა | 132 | 138 | 112 | 105 | 92 | 87 | 89 | 131 | 116 | 126 |
ყაზახეთი | 138 | 131 | 119 | 128 | 125 | 125 | 142 | 162 | 154 | 160 |
ყირგიზეთი | 104 | 107 | 111 | 123 | 110 | 111 | 125 | 159 | 108 |
106 |
* – ცხრილის შედგენისას გამოვიყენე რესურსი “რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე” (Reporters Without Borders);
** – ცხრილში ქვეყნები ალფავიტის მიხედვითაა დალაგებული;
*** – იმ შემთხვევისას, როცა რამოდენიმე ქვეყანას ერთი და იგივე სარეიტინგო ქულა აქვს დაკავებული ადგილის ნომრად აღებულია პირველი ანუ უკეთესი მაჩვენებელი.
ვფიქრობ, საკმაოდ საინტერესო ცხრილი გამოვიდა და შედეგების ანალიზიც საინტერესო დასკვნების საშუალებას იძლევა. მართლაც, ძალზე მნიშვნელოვანია საზოგადოებისათვის ხელმისაწვდომი იყოს მრავალფეროვანი და ალტერნატიული ინფორმაციები, ძალზე მნიშვნელოვანია ქვეყნისათვის პრიორიტეტული იყოს პრესისა და სიტყვის თავისუფლება, შედეგად კი პიროვნების თავისუფლება. ძალიან მინდა, მედია უფრო და უფრო თავისუფალი იყოს ჩემს სამშობლოში და მთელს მსოფლიოშიც, ასევე, უფრო და უფრო მაღალი იყოს ჟურნალისტებისა და რეპორტიორების პროფესიონალიზმი და პასუხისმგებლობაც!
აი ასე გამოიყურება სიტყვის თავისუფლების შესაბამისი მსოფლიო რუკა 2013 წლისათვის
გაგრძელება: ნახეთ ინდექსები და შესაბამისი რეიტინგი ცხრილის სახით (2013 World Press Freedom Index)
არჩევნები შედგა: სამართალისა და სამართლიანობის აღდგენის პროცესი დაიწყო!
2012 წლის 1 ოქტომბერი, მართლაც, ისტორიული დღე აღმოჩნდა საქართველოს ისტორიაში. ის, რაც ამ დღეს მოხდა, დაუჯერებელი იყო არა თუ ერთი წლის წინ, 2-3 თვის წინაც კი ბევრს ეეჭვებოდა, მაგრამ ის რაც, ერთი მხრივ, მოულოდნელი იყო, მეორეს მხრივ ხალხის მოთხოვნა აღმოჩნდა და ყოვლისშემძლე ნაციონალური მოძრაობა, უცებ, ოპოზიციაში გადაბარგდა და განსაკუთრებით სასიხარულოა, რომ ამდენი ხნის ლოდინის შემდეგ, ხელისუფლების ცვლილება მოხდა მშვიდობიანი გზით. ახლა, ძალიან მაინტერესებს, რა შეიცვლება, ქვეყანაში, მომდევნო დღეებში, თვეებში, წლებში? მერე და რამდენი რამაა შესაცვლელი, გამოსასწორებელი, გასაუმჯობესებელი და ა.შ., რაც, ფაქტიურად, უკვე დაიწყო დეკლარაციებისა და პოზიციების დაფიქსირების დონეზე და ეტაპობრივად უნდა განხორციელდეს უკვე, თანაც, ბევრი რამ, საკმაოდ სწრაფადაც. აი ამას ითხოვდა ხალხი არჩევნებზე, აი ამის მოლოდინი აქვს საქართველოს მოსახლეობას!
არჩევნების საბოლოო მონაცემები, ცენტრალური საარჩევნო კომისიის მიერ, ალბათ, უახლოეს ხანებში გამოქვეყნდება, შემდეგ მისი დამტკიცება მოხდება კომისიაში რისი, საბოლოოდ გააფორმება, უკვე, პარლამენტში მოხდება და შედეგად ახალი პარლამენტი გახდება ლეგიტიმური. რა იქნება შემდგომში ამას უკვე დრო გვიჩვენებს და, დრო და დრო, მეც მოვამზადებ შესაბამის პუბლიკაციებს, აჟამად კი ძალიან მაინტერესებს, თუ რა შეიცვლება ტელევიზიებში ე.წ. ნაციონალურ თუ ნაციონალური მოძრაობის ხელისუფლებისადმი კრიტიკულად განწყობილში? უბრალოდ ღირსების საკითხია, რომ მედია ყოველთვის პრინციპულ პოზიციაზე დარჩეს და კრიტიკულად იყოს განწყობილი ნებისმიერი ხელისუფლებისადმი. აქვე, სამართლიანობა მოითხოვს, რომ რაც შეიძლება სწრაფად გამოსწორდეს ის მარაზმატიკული დამოკიდებულება რეკლამების განთავსებასთან დაკავშირებით, როცა ხელისუფლებისადმი არასასურველ ტელევიზიებში ყველანაირად იზღუდებოდა რეკლამების განთავსება, ეს კი გამოწვეული იყო ბიზნესში არსებული არათავისუფალი გარემოს გამო. აგრეთვე მაინტერესებს: არჩევნების საბოლოო შედეგების დამტკიცების შემდეგ, პრაქტიკულად მთავრდება საარჩევნო პერიოდი და, გამომდენარე აქედან, რა კანონიერი საფუძველი ექნება, უკვე, სატელიტური ანტენების დაყადაღების პროცესის გაგრძელებას?
ასევე უპირველესი ზრუნვის საგანია, რაც შეიძლება მალე მოხდეს თავისუფალი მიუკერძოებელი სასამართლო სისტემის ჩამოყალიბება, ამას თუ დავუმატებთ თავისუფალ მედიას თავისი ჟურნალისტური გამოძიებებით, ყოველივე ეს ბევრი რამით უნდა დაეხმაროს უკვე ხელისუფლებას, სურს მას ეს თუ არა. კანონიერება, სამართალი და სამართლიანობა ხალხს სურს და ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია!
P.S. წინა პუბლიკაციაში, მე გავიმეორე ჩემი, თვეების წინ, დაფიქსირებული პოზიცია, რომ ”არჩევნებზე ადამიანმა შეიძლება გამოხატოს თავისი ნება, მაგრამ ამით ის ვერ მოიპოვებს თავისუფლებას, იგი არჩევანის გაკეთებამდე უნდა იყოს თავისუფალი!”. დღეს კი, ხალხის სახეებს რომ ვუყურებდი, მართლაც თვალნათლივ ვხედავდი თავისუფლების მოგიზგიზე ცეცხლს, მათ გულებში. დიახ, საქართველოს მოსახლეობა იმსახურებს ბევრად უფრო უკეთეს, ბევრად უფრო ღირსეულ მომავალს და ჩვენ ყველა ერთად დავადექით ამ გზას!